Przemyt. Co grozi za przewóz marihuany przez granicę? Jak uniknąć kary? [OPINIA PRAWNA]

Kraj mlekiem i miodem płynący

Holandia jest krajem o jednym z najwyższych dochodów narodowych na świecie. Kraj ten notuje wzrost zamożności społeczeństwa nieprzerwanie od wielu lat. Opieka socjalna i medyczna stoją na wysokim poziomie, a bezrobocie jest niskie. Poza tym kraj ów słynie z polityki tolerancji. Otwartość dotyczy nie tylko różnych kultur i ras, lecz także substancji, za które w innych krajach grozi kara więzienia. Cechy te czynią Holandię atrakcyjnym miejsce wycieczek turystów z całej Europy. Wśród turystów znaczny odsetek stanowią ludzie z Polski.

Jadąc do Holandii warto pamiętać, że to, co jest w tym kraju tolerowane niekoniecznie musi być w Polsce legalne. Inaczej na granicy cudowny wyjazd zamieni się w bolesne zderzenie z rzeczywistością.

Przygotowanie

Przede wszystkim trzeba mieć świadomość, że polskie prawo jest surowe w odniesieniu do przewożenia z innych krajów jakichkolwiek narkotyków. Nie ma rozróżnienia, czy w tym kraju narkotyki są tolerowane, czy też nie. Nie ma także rozróżnienia, czy chodzi o narkotyki miękkie, czy twarde. Co więcej przygotowanie do przewiezienia jest także karalne! Zatem, jeżeli byłbyś kiedykolwiek przesłuchiwany w sprawie narkotykowej powinieneś wiedzieć, że przyznanie się do przygotowania przywozu, nawet niewielkich ilości, jest przestępstwem. Przygotowanie będzie wtedy, gdy jedzie się do obcego kraju z zamiarem przywozu z niego narkotyków. Za takie przygotowanie może być potraktowane: zakup biletu, przygotowanie pieniędzy czy zgromadzenie adresów coffie-shopów. Zgodnie z art. 57 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii grozi za nie kara grzywny, prac społecznych lub więzienia do lat 2.

Przemyt

Częstsze są jednak przypadki zatrzymań w drodze do domu przez lotne patrole. Przypuśćmy, że wracasz z zapasami z Holandii. Na granicy niemiecko-polskiej bus zostaje zatrzymany przez policję. Funkcjonariusze z psem trapiącym poddają pojazd inspekcji. Zauważają, że pies sympatycznie merda przy Tobie ogonem. Poddają Twoje ubrania i bagaż kontroli osobistej. Znajdują w plecaku jednego jointa. Informują Ciebie, że dopuściłeś się przestępstwa.

Procedura

Dalej procedura jest taka sama jak przy posiadaniu, to jest zatrzymują Ciebie, przesłuchują i dokonują przeszukania w mieszkaniu. Następnie prokurator stawia zarzut, który fachowo nazywa się „wewnątrzwspólnotowe nabycie środka odurzającego”. Grozi za to kara więzienia do 5 lat. Pierwsze, co powinno się zrobić, to zeznać, że przewożone konopie indyjskie były przeznaczone na własny użytek i nie miały być nikomu udzielane. Po drugie trzeba wyraźnie zeznać do protokołu, że jest to narkotyk o niskim poziomie szkodliwości w wielu krajach europejskich inaczej traktowany niż amfetamina lub heroina. Trzeba w wyjaśnieniach do protokołu podkreślić, że ujawniono niewielką ilość konopi indyjskich. Na końcu wyjaśnień należy wnieść o orzeczenie „wypadku mniejszej wagi” z art. 55 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Umożliwi to orzeczenie grzywny lub pracy społecznie użytecznej. Obie te kary mają wielką zaletę. Mianowicie nie odwieszają z automatu zawieszonych kar więzienia za poprzednie przestępstwa narkotykowe.

OPINIA PRAWNA: PRZEMYT. PRZEWÓZ MARIHUANY PRZEZ GRANICĘ

Holandia jest państwem członkowskim Unii Europejskiej stosującym szczególną politykę narkotykową. Posiadanie narkotyków, w tym również konopi indyjskich jest zakazane przez prawo pod groźbą kary. Podobnie ma się rzecz z sprzedażą konopi indyjskich. O kształcie holenderskiej polityki narkotykowej nie decydują jednak jedynie przepisy prawa. Niezwykle istotny jest także sposób ich stosowania. Otóż policja holenderska otrzymuje od władz wytyczne, w których jest wskazane, jakie przestępstwa mają być w pierwszej kolejności ścigane. Wśród nich wymienia się przede wszystkim poważne przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu jak i mieniu osób trzecich. Posiadanie narkotyków, w tym konopi indyjskich od lat 70 ubiegłego wieku zajmuje niską pozycję w hierarchii ważności. W praktyce oznacza to, że policja nie ściga takich przestępstw. Co więcej walka ze sprzedażą niewielkich ilości konopi indyjskich także nie stanowi priorytetu policji holenderskiej. Przejawia się to w funkcjonowaniu powszechnie kojarzonych z Holandią coffee-shopów.

W państwach ościennych jest już jednak stosowana inna polityka narkotykowa. W Polsce przestępstwa narkotykowe, w tym również związane z konsumpcją konopi indyjskich są bezwzględnie ścigane. Dotyczy to także przywozu konopi indyjskich z Holandii.

Przemieszczenie konopi indyjskich z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej do Polski nazywa się „wewnątrzwspólnotowym nabyciem”. Art. 55 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przewiduje trzy kwalifikacje prawne takiego czynu. Pierwsza dotyczy sytuacji typowych, w których przewożone są średnie ilości konopi indyjskich. Przewóz takich ilości narkotyku zagrożony jest karą pozbawienia wolności do lat 5 (art. 55 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii). Druga sytuacja dotyczy handlarzy narkotyków. Jeżeli przewożone są duże ilości konopi indyjskich albo robi się to w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej podlega się znacznie surowszej odpowiedzialności karnej zaczynającej się od 3 lat aż do 15 lat pozbawienia wolności (art. 55 ust. 3 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii). Przy czym sądy zazwyczaj za znaczne ilości konopi indyjskich uważają ilości powyżej 100 gramów. W stosunku do konsumentów konopi indyjskich zastosowanie powinien znajdować art. 55 ust. 2 ustawy mówiący o wypadku mniejszej wagi. Sądy przy ocenie, czy zachodzi wypadek mniejszej wagi biorą pod uwagę wiele okoliczności. Przede wszystkim chodzi o niewielkie ilości konopi indyjskich. W doktrynie prawa karnego trwają od lat dyskusje, co to jest niewielka ilość narkotyków. Zasadniczo do 3 gramów marihuany powinno być tak kwalifikowane, lecz można znaleźć orzeczenia mówiące nawet o 10 gramach. Ponadto bierze się okoliczności dotyczące sprawcy, a więc to, czy był on wcześniej karany, czy przemycał z młodą osobą, czy swoim czynem dał przykład jawnemu łamaniu prawa (np. w busie z Holandii afiszował się tym, że lekceważy obowiązujące przepisy narkotykowe). Przemyt konopi indyjskich w przeciwieństwie do innych narkotyków sam w sobie powinien być brany pod uwagę, jako okoliczność wpływająca na łagodniejszą kwalifikację. Przy ocenie, czy zachodzi przypadek mniejszej wagi bierze się albowiem pod uwagę szkodliwość narkotyków. A jak wiadomo konopie indyjskie są narkotykiem o najmniejszym poziomie niebezpieczeństwa dla zdrowia ludzkiego.

W polskim ustawodawstwie w bardzo szerokim zakresie skryminalizowano czynności związane z przemytem narkotyków. Karalne jest nie tylko przemycanie, lecz także przygotowanie do przemytu.

Przygotowanie będzie zachodziło wtedy, gdy wybieramy się do np. Holandii z zamiarem przywozu z niej narkotyków. Za takie przygotowanie może być potraktowane także: zakup biletu, przygotowanie pieniędzy czy zgromadzenie adresów coffie-shopów. Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii za te czynności grozi kara grzywny, prac społecznych lub więzienia do lat 2. Czasami zatrzymani w innych sprawach np. o posiadanie narkotyków przyznają się także do tych okoliczności.

Trzeba pamiętać, że oskarżony nie ma obowiązku składania wyjaśnień. Nie musi siebie ani innych osób obciążać. Może po prostu powołując się na art. 175 ust. 1 kodeksu postępowania karnego odmówić składnia wyjaśnień.

Jak można się bronić w przypadku ujawnienia przemytu konopi indyjskich w celu własnej konsumpcji? Pierwsze, co powinno się zrobić, to zeznać, że przewożone konopie indyjskie były przeznaczone na własny użytek i nie miały być nikomu udzielane. Po drugie trzeba wyraźnie zeznać do protokołu, że jest to narkotyk o niskim poziomie szkodliwości w wielu krajach europejskich inaczej traktowany niż amfetamina lub heroina. Trzeba w wyjaśnieniach do protokołu podkreślić, że ujawniono niewielką ilość konopi indyjskich. Na końcu wyjaśnień należy wnieść o orzeczenie „wypadku mniejszej wagi” z art. 55 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Umożliwi to orzeczenie grzywny lub pracy społecznie użytecznej. Obie te kary mają wielką zaletę. Mianowicie nie odwieszają z automatu zawieszonych kar więzienia za poprzednie przestępstwa narkotykowe.

W przeciwieństwie do posiadania niewielkich ilości na własny użytek w przypadku przemytu paru gramów marihuany w takim samym celu nie ma możliwości umorzenia postępowania karnego. Istnieje jednak art. 72 ustawy zastosowanie łagodniejszego środka. Po spełnieniu warunków przewidzianych w tym artykule można złożyć wniosek do prokuratora lub sądu. W razie uzyskania zgody istniej możliwość uniknięcia wymierzenia kary i wpisu do Krajowego Rejestru Karnego.

Autor: Krzysztof Grabowski – prawnik zajmujący się od 6 lat sprawami narkotykowymi