Prokuratorzy, sędziowie, a nawet policjanci byli adresatami badań, które przeprowadziła Fundacja Polska Sieć Polityki Narkotykowej od kwietnia 2021 roku do maja 2022 roku. Cel? Sprawdzenie jak faktycznie funkcjonował art. 62a ustawy narkotykowej w latach 2011-2021. Efektem badań jest opublikowany raport „Karanie za posiadanie narkotyków.”
Restrykcyjne i nieprecyzyjne przepisy
Jak wiadomo posiadanie nawet najmniejszych ilości substancji psychoaktywnych jest w Polsce karalne według art. 62a ustawy przeciwdziałaniu narkomanii. Tyle konkretów, bo w ustawie nie ma mowy o wartościach granicznych substancji psychoaktywnych na własny użytek.
Efekt? Prokuratorzy muszą na własną rękę interpretować znamiona art. 62 u.p.n. często umarzając sprawę. Według autorów badań i opublikowanego raportu, przyjęcie granicznych ilości posiadanych na własny użytek substancji psychoaktywnych mogłoby zmniejszyć liczbę kierowanych do sądu aktów oskarżenia nawet o 90 proc!
W badaniu Fundacji Polska Sieć Polityki Narkotykowej wzięło udział 223 sędziów, 358 prokuratorów oraz 200 osób, wobec których toczyło się postępowanie karne na podstawie art. 62 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. W dalszej części artykułu przedstawimy najciekawsze wyniki badań.
Ściganie za posiadanie
Na pytanie zadane sędziom, czy wszystkie przypadki posiadania substancji psychoaktywnych na własny użytek, nawet w najmniejszych ilościach powinny być przedmiotem ścigania karnego 61 proc. ankietowanych odpowiedziało, że nie powinno mieć to miejsca. Tylko 30 proc. sędziów odpowiedziało tak, a 9 proc. z nich nie ma w tej kwestii zdania.
Kolejne pytanie dotyczyło tego, czy fakt, że ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii dopuszcza umorzenie w pewnych okolicznościach postępowania jest uzasadniony. Aż 91 proc. sędziów stwierdziło, że tak. Tylko 5 proc. z nich odpowiedziało nie. Zdania w tej kwestii nie ma 4 proc. ankietowanych.
Karanie i umarzanie za posiadanie
Kolejnym pytaniem, które zadali autorzy badań dotyczyło ilości prowadzonych postępowań w ciągu ostatnich 3 lat, dotyczących posiadania substancji psychoaktywnych. 63 proc. sędziów prowadziło w tym okresie więcej niż 20 spraw. 20 proc. respondentów w ciągu ostatnich 3 lat przeprowadziło od 10 do 20 postępowań. Z kolei 12 proc. od 6 do 10, 3 proc. sędziów maksymalnie do 5 spraw, a tylko 2 proc. nie prowadziło żadnego postępowania w sprawie posiadania narkotyków.
Pytanie ile spraw w tym okresie zostało umorzonych? Jak się okazuje 55 proc. sędziów nigdy nie skorzystała z art. 62a u.p.n. 33 proc. z nich zastosowało go maksymalnie 5 razy, a tylko 10 proc. respondentów przyznało, że umorzyło postępowanie w oparciu o przepis art. 62a u.p.n.
Brak ilości granicznych
Jedną z istotniejszych kwestii zawartych w raporcie są wartości graniczne posiadanych substancji psychoaktywnych do użytku własnego. Kluczowe było tu pytanie „jaka jest najważniejsza przeszkoda w bardziej powszechnym stosowaniu przepisu art. 62a u.p.n.?”
Przeszkód nie dostrzega 26 proc. ankietowanych. Z kolei 11 proc. prokuratorów i sędziów za przeszkodę uznało trudność ustalenia celu posiadania substancji psychoaktywnych. Jednak 45 proc. respondentów za główną przeszkodą w stosowaniu art. 62a u.p.n wskazało brak wartości granicznych posiadanych narkotyków.
Kolejne pytanie dotyczyło gramatury posiadanych konopi indyjskich, która wskazywałyby na wystąpienie ustawowej przesłanki z art. 62a u.p.n jako nieznacznej ilości marihuany.
74 proc. respondentów nie udzieliło na to pytanie odpowiedzi. Z kolei 13 proc. uznało, że nieznaczne ilości konopi indyjskich to 1 gram. Kolejne 13 proc. badanych stwierdziło, że powyżej 1 grama –wskazywali oni wartości od 1,5 do 10 gramów.
Badania przeprowadzone przez Fundację Polska Sieć Polityki Narkotykowej zostały sfinansowane z pieniędzy Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych, będących w dyspozycji Ministra Zdrowia. Pytanie, czy konkretne liczby zawarte w raporcie przyczynią się do modyfikacji przepisu z art. 62a u.p.n, czy tylko pozostaną w sferze teorii i zapomnianych badań?
Link do pełnego raportu z badań w PDF
Źródło: http://www.politykanarkotykowa.pl/
